Nöbetçi Eczaneler
İşveren yönetim hakkı çerçevesinde işçinin görevini değiştirme hak ve
yetkisine sahiptir. Ancak işverenin bu hak ve yetkisini kullanırken
Türk Medeni Kanunu’nun 2. maddesinde öngörülen “Herkes, haklarını
kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına
uymak zorundadır.” hükmünden hareketle dürüstlük kurallarına uyması
gerektiğinden, görev değişikliğinin işçiyi istifaya zorlamak veya
cezalandırmak gibi bir niyet taşımaması gerekir.
Diğer taraftan İş Kanunu’nun 22. maddesi uyarınca işverenin görev
değişikliği yapabilmesi için;
Görev değişikliğini işçiye yazılı olarak bildirmesi,
İşçinin de bu değişikliği 6 iş günü içinde kabul etmesi
Gerekir. Bu şekilde yapılmayan veya işçinin altı iş günü içinde kabul
etmediği görev değişikliği işçiyi bağlamayacaktır.
İşveren bu durumda işçisini eski görevinde çalıştırmaya devam
edebileceği gibi teklif edilecek başka bir görev veya pozisyon yoksa
kıdem/ihbar tazminatıyla birlikte tüm haklarını ödeyerek geçerli
nedenle iş akdini feshedebilecektir. Ancak bu durumda iş akdinin
geçerli sebep gösterilmeden feshedildiği gerekçesiyle işçinin işe iade
istemiyle arabulucuya, sonrasında yargı yoluna başvurması mümkündür.
Görev değişikliğinin işçi tarafından 6 iş günü içinde kabul
edilmemesine rağmen işverenin işçiyi yeni görevinde çalıştırmaya
zorlaması halinde işçi aleyhte değişiklik yapıldığı gerekçesiyle fesih
hakkını kullanabilecektir. Bu durumda da kıdemi bir yıldan fazla ise
kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
Sevgili okuyucular, bu hafta son olarak çok sorulan18 yaşın ltıdaki
çalışmaların nasıl değerlendirileceği hususundan bahsetmek
istiyorum.Bu konudaki sorumuz şöyle.
”13/8/1982 doğumluyum. İlk defa 16/4/1999 tarihinde SSK’lı olarak
çalışmaya başladım. Mevcutta 5782 prim günüm var. İşe başladığım
tarihte 18 yaşından küçük olduğum için EYT li olarak emekli olabilir
miyim? Tahir A.”
İlk defa 8/9/1999 öncesi sigortalı olan vatandaşların 7438 sayılı
Kanunla getirilen EYT düzenlemesi sonrası eski adıyla SSK, yeni adıyla
4/a kapsamındaki sigortalılık statüsünden emekli aylığına hak
kazanabilmeleri için kadın ise 20 yıl, erkek ise 25 yıllık
sigortalılık süresini tamamlamış olmaları ve işe giriş tarihine göre
kademeli emeklilik tablosunda belirlenmiş olan 5000 ila 5975 arasında
değişen prim gün sayısı koşulunu sağlamış olmaları gerekiyor.
8/9/1999 öncesi işe girmiş olmakla birlikte işe girdiği tarihte 18
yaşını doldurmamış olan vatandaşlar da işe giriş tarihi itibariyle
5000 ila 5975 tarihleri arasında değişen prim gün sayısı koşulu ile
20/25 yıl sigortalılık süresi koşulunu sağlamaları ve işinden
ayrılarak tahsis talebinde bulunmaları halinde yaşlılık aylığına hak
kazanmaktadır.
Hal böyle olmakla birlikte sosyal güvenlik mevzuatına göre ilk defa
1/4/1981 tarihinden sonra malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına tabi
olarak işe başlamış sigortalıların işe başladıkları tarih itibariyle
18 yaşını doldurmamış olmaları halinde sigortalılık süresinin
başlangıç tarihi olarak 18 yaşını doldurdukları tarih esas
alınmaktadır. Dolayısıyla ilk defa 1/4/1981 ila 8/9/1999 arasında işe
başlamış ve işe başladığı tarihte 18 yaşından küçük olan vatandaşların
emekli aylığına hak kazanabilmeleri için;
Prim gün sayısı koşulunu sağlayıp sağlamadıkları hususunda 18 yaşını
doldurup doldurmadıkları üzerinde durmaksızın, işe giriş tarihi
itibariyle kademeli emeklilik tablosundaki prim gün sayısına bakmaları
20/25 yıllık sigortalılık sürelerini doldurup doldurmadıkları
hususunda ise 18 yaşını doldurdukları tarihten itibaren kadın ise 20
yıl, erkek ise 25 yıllık bir sürenin geçip geçmediğine bakmaları
Gerekiyor. Ayrıca 18 yaşın doldurulmasından önce geçen sigortalılık
süreleri her ne kadar 20/25 yıllık sigortalılık süresinin hesabında
dikkate alınmasa da 18 yaşını doldurdukları tarihten önceki sürelere
ilişkin prim gün sayıları 5000/5975 prim gün sayısının hesabında
dikkate alınmaktadır.
Bu bakımdan 8/9/1999 öncesi işe girmiş okurumuz Tahir beyin kademeli
emeklilik tablosuna göre 4/a statüsünden emeklilikte 25 yıl ve 5975
prim gün sayısına tabi olması nedeniyle en az 5975-5782 =193 prim gün
sayısı (6 ay 13 gün) daha çalışması, ayrıca sigortalılık süresinin 18
yaşını doldurduğu 13/8/2000 tarihinde başladığı dikkate alındığında
emekli aylığı bağlanması şartlarını 25 yıllık sigortalılık süresini
dolduracağı 13/8/2025 tarihinde sağlamış olacaktır.
Diğer taraftan, eski adıyla Bağkur (yeni adıyla 4/b) ve Emekli Sandığı
(yeni adıyla 4/c) kapsamındaki sigortalılardan, bir meslek veya sanat
okulunu bitirerek, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre
mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde
çalışanlar için 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmadığı ndan, bu
kapsamda 18 yaşın altında kazai rüşt kararı tarihinden itibaren
başlayan sigortalılık başlangıç tarihleri, aynı zamanda sigortalılık
süresinin başlangıç tarihi olarak esas alınmaktadır.
Yazımızın sonunda şu hususu da hatırlatmak istiyorum.
Yurtdışında çalışan işçilerimizin bu çalışma sürelerini veya
resmi ikameti bulunan ev hanımlarının ikamet süreleri ilgili mevzuat
çerçevesinde detaylıca değerlendirilerek
durumlarına en uygun süreler belirlenip borçlanma işlemleri (gerekli
belgeleri gönderebilmeleri halinde( Aksaray daki emeklilik ofisimizde
gerçekleştirilmektedir.
Gelecek hafta yeni sorularınız ve yeni konularda buluşmak üzere
hoşça kalın…
