Nöbetçi Eczaneler
Sevgili okuyucularımız, SGK nın bütçesi genel bütçe dışında özerk
bir bütçedir. Ancak genel bütçenin yarısı kadar yaklaşık bütçesi var.
Bu nedenle SGK’nın gider kaybı çok önemli. İki temel gider kaybı var.
İlki kayıt dışı çalıştırma, diğeri de sahte işyerlerinde çalışmayan
kişileri sahte sigortalı olarak sisteme girilmesi.
Bu hafta kısaca sahte işyerlerinden bahsederek yazımıza başlamak istiyorum.
Sosyal Güvenlik Denetmenlerince yapılan açıklamalara göre 2023 yılında
20.411 kişinin kayıt dışı çalıştırıldığı, 85.433 kişinin de sahte
sigortalı olarak bildirildiği tespit edilmiş.
Tespit edilen sahte işyeri, başka bir anlatımla paravan işyeri sayısı ise 1.533.
Gelinen noktada tespit edilen sahte sigortalı sayısının kayıt dışı
çalışan sayısından 4 kat daha fazla olduğu dikkate alındığında, sahte
işyerleri ile sahte sigortalıların SGK’nın en başta gelen sorunu
olduğunu söylemek sanırım yanlış olmayacaktır.
Ayrıca her ne kadar kusurlu olsalar da sahte sigortalıların önemli bir
kısmının mevcutta emekli aylığı alan kişiler olduğu ve sahte bildirim
yapılan 3-5 ay veya birkaç yıla ait hizmetlerin iptali sonrası
aldıkları aylıkları faiziyle birlikte ödeyecek olmaları nedeniyle bu
vatandaşların çoluğuyla çocuğuyla birlikte yaşayacakları sorunları da
göz ardı etmemek gerekir.
Bu bakımdan özellikle sahte işyerlerinin ve bu işleri organize eden
kişilerin bir an evvel tespit edilmesi önemli. Aksi halde, tespit ne
kadar geç yapılırsa SGK ve Hazinenin uğrayacağı zarar da vatandaşın
iade etmesi gereken aylık miktarı da o kadar artacaktır. Ne var ki bu
işyerlerini yöneten şebekelerle, çetelerle mücadelenin yalnızca sosyal
güvenlik denetmenlerinin canını dişine takarak gösterdiği kişisel
çabalarıyla sonuçlandırılmasının mümkün olmadığı da ortadadır. Sahte
işyeri sayısının mevcutta tespit edilenin çok daha üzerinde
olabileceği de göz önünde bulundurulduğunda, eğer ki bu
dolandırıcılara karşı kısa süre içinde etkin bir sonuç alınması
isteniyorsa mücadeleye topyekûn girilmeli, SGK ve vergi müfettişleri
hatta meslek mensupları da bu mücadelede yer almalıdır.
Bu hafta yazımızın sonunda Bağ-Kur sigortalıları ile ilgili bazı
sorulara cevap vereceğiz
MÜLGA BAĞ-KUR SİGORTALILARI İLE İLGİLİ ÖNEMLİ SORULAR VE CEVAPLARI
1-yaşlılık sigortasından sağlanan yardımlar nelerdir?
Yaşlılık aylığı bağlanması ve yaşlılık toptan ödemesi
yapılmasıdır.Emeklinin vefatından sonra dul ve yetimlerine şartları
müsaitse ölüm aylığı bağlanmasıdır.
2-Yaşlılık aylığına hak kazanmak için hangi şartları yerine getirmek
gerekmektedir?
5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanların
yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları 1479 ve 2926 sayılı kanun
hükümlerine göre belirlenmektedir. 1479 sayılı Kanuna tabi malullük,
yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödeyenlerin, bu sigorta
kollarından aylığa hak kazanıp kazanmadıklarının tespitinde; belli bir
yaşa ulaşma, belli bir süre prim ödeme, sigortalılığa esas faaliyetine
son verip vermeyeceğini beyan ettikten sonra, Kurumumuzdan yazılı
istekte bulunması gerekmektedir.
Ayrıca, 4/1-(b) sigortalılarının yaşlılık aylığından yararlanabilmesi
için yazılı istekte bulunduğu tarih itibariyle kendi sigortalılığı
nedeni ile genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin
borcunun olmaması gerekmektedir.
3-Yaşlılık aylığı ne zaman başlar?
Sigortalıların aylığa hak kazanma şartlarını yerine getirmeleri
halinde aylıkları, yazılı istek tarihini takip eden aybaşından
itibaren başlamaktadır.
4-Hem SSK hem Bağ-Kur kapsamında hizmetlerim var. Tarafıma Hangi
statüden aylık bağlanır?
01 Ekim 2008 ve sonrasında ilk defa sigortalı olanlar çalışma hayatı
boyunca en fazla hizmetinin bulunduğu statüden emekli olacaktır. Bu
tarihten önce sigortalı olanlar ise son yedi yıllık fiili hizmet
süresi içinde fiili hizmet süresi fazla statüden, hizmet sürelerinin
eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi
olduğu statüden bağlanır.
5-5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı oldum
ve 4 (b) kapsamında yaşlılık aylığı alıyorum. 4(a),(b),(c) ye tabi
olarak çalışmaya başlamam halinde aylığım kesilir mi?
İlk defa 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı
olan ve tarafına 4(b) kapsamında yaşlılık aylığı bağlanan sigortalı
4(a) kapsamında çalışır ise aylığı kesilmez ve prime esas kazançları
üzerinden sosyal güvenlik destek primi kesilir. Yaşlılık aylığı
almaktayken 4 (b) kapsamında sigortalı olanların 1/3/2016 tarihinden
itibaren tercihlerine göre aylıkları kesilir ve hakkında tüm sigorta
kolları uygulanır ya da aylıkları kesilmez ve sigortalı sayılmazlar.
4(c) kapsamında çalışılması durumunda 5335 sayılı Kanun gereği aylığı
kesilir ve hakkında tüm sigorta kolları uygulanır.
6-Emekliyim tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladım.
İşten ayrıldığımda emekli aylığım tekrar nasıl bağlanır? Tekrar hesap
edilir mi?
Yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılacak
artışlar uygulanarak yeni aylık başlangıç tarihi itibarıyla bulunan
tutarı ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylığın toplamından
oluşur.
7-Aylık artış oranları nasıl belirlenir
Kurumumuzca bağlanan aylıklar, her yılın Ocak ve Temmuz tarihlerinden
geçerli olmak üzere bir önceki altı aylık döneme ait TÜFE oranı kadar
artırılır.
Son olarak borçlanma yapacak olan okuyucularımıza Haziran ayı
bitmeden yapmalarında fayda olduğunu hatırlatmak istiyorum.
Aksaray’ daki Emeklilik Ofisimizde yurtdışında çalışan
vatandaşlarımızın borçlanma işlemleri ;durumları titizlikle
incelenerek emekliliklerine yetecek kadar borçlanma yapmaları
sağlanmaktadır.
Gelecek hafta görüşmek üzere hoşça kalın efendim. hepinize sağlıklı
günler diliyorum
