Nöbetçi Eczaneler
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) atık istatistik 2022 yılı verilerini açıkladı. TÜİK, atık istatistikleri kapsamında Türkiye genelindeki tüm belediyelerden veri derledi. TÜİK, oluşan atık miktarı 109,2 milyon ton olduğunu hesapladı.
Atık istatistikleri araştırma kapsamında; imalat sanayi işyerleri, maden işletmeleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri ve hane halklarında 2022 yılında 29,4 milyon tonu tehlikeli olmak üzere toplam 109,2 milyon ton atık oluştuğu gözlemlendi.
Ülke genelinde, oluşan atık miktarı 109,2 milyon ton olduğu hesaplandı. İç Anadolu Bölgesi illerine bakıldığında Aksaray ve çevre illerinde atık miktarı ise şu şekildedir;
Kırıkkale’de kişi başı toplanan günlük ortalama atık miktarı 0,83 kg olurken, Aksaray’da kişi başı toplanan günlük ortalama atık miktarı 0,77 kg olduğu hesaplandı. Niğde’de kişi başı toplanan günlük ortalama atık miktarı 0,96 kg olurken, Nevşehir’de kişi başı toplanan günlük ortalama atık miktarı 0,96 kg olduğu gözlemlendi. Kırşehir’de kişi başı toplanan günlük ortalama atık miktarı 1,00 kg olduğu hesaplandı.
5,4 milyon tonu tehlikeli olmak imalat sanayi işyerlerinde 28 milyon ton atık oluştuğu görüldü. Toplam imalat sanayi işyerlerinden elde edilen atıkların yüzde 63,2’si satıldı veya lisanslı atık işleme tesislerine gönderildi, yüzde 14,5’i tesis bünyesinde geri kazanıldı, yüzde 13,5’i düzenli depolama tesislerine gönderildi, yüzde 3,3’ü işyeri sahasında depolandı, yüzde 3,1’i belediye veya OSB yönetimleri tarafından toplandı, yüzde 2’si beraber yakma veya yakma tesislerine gönderildi, yüzde 0,3’ü dolgu malzemesi olarak kullanıldı ve doğaya yeniden kazandırıldı, yüzde 0,1’i ise diğer yöntemlerle yok edildi.
Maden işletmelerinde ise durum, dekapaj malzemesi/pasa hariç 26,3 milyon ton atık oluştuğu hesaplandı. Dekapaj malzemesi/pasa dahil oluşan 860,6 milyon ton toplam atığın yüzde 99,99’unu mineral atıklar oluşturduğu görüldü. Toplam Dekapaj malzemesi/pasa dahil oluşan atığın yüzde 76,1’i pasa sahalarında, atık barajlarında veya düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilirken, yüzde 20,9’u ocak içine geri dolduruldu, yüzde 3’ü ise diğer yöntemlerle geri kazanıldı ya da yok edildi.
Termik santrallerden 10,5 bin tonu tehlikeli olmak üzere toplam 27,8 milyon ton atık oluştuğu görüldü. Toplam tehlikesiz atığın yüzde 82,6’sını kül ve cüruf atıkları, yüzde 17,4’ünü diğer atıklar oluşturdu. Toplam termik santrallerin atığın yüzde 87,9’u kül dağı, kül barajı veya düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilirken, yüzde 11,4’ü lisanslı tesislere gönderildi veya maden/taş ocaklarının geri doldurulmasında kullanıldı, yüzde 0,7’si ise diğer yöntemlerle yok edildi.
Organize sanayi bölgesi müdürlüklerinin altyapı hizmetleri, atıksu arıtımı vb. idari faaliyetleri sonucunda 127 bin tonu tehlikeli olmak üzere 323 bin ton atık oluştuğu hesaplandı. Oluşan atığın 8 bin tonu OSB bünyesinde geri kazanıldı veya geçici olarak depolandı, 243 bin tonu ise OSB dışında geri kazanıldı, 72 bin tonu da OSB bünyesinde veya OSB dışında yok edildi. yok edilen atıkların yüzde 63,4’ü düzenli depolama tesislerinde, yüzde 21,1’i belediye/OSB çöplüklerinde, yüzde 15,5’i ise diğer yöntemlerle yok edildi.
1.391 Belediyenin 1.389’undan atık hizmeti verildiği sonucunda varıldı. Atık hizmeti veren Belediyelerden elde edilen 30,3 milyon ton atıkların yüzde 85,9’u atık işleme tesislerine ve yüzde 13,5’i belediye çöplüklerine gönderilirken, yüzde 0,6’sı ise açıkta yakılarak, gömülerek, dereye veya araziye dökülerek yok edildi. Belediyelerde toplanan kişi başı günlük ortalama atık miktarı 1,03 kg olduğu gözlemlendi.
Belediyeler tarafından işletilen atıksu arıtma tesislerinde, 348 bin ton (kuru madde bazında) atıksu arıtma çamuru oluştuğu sonucuna varıldı.
Atık bertaraf ve geri kazanım tesislerinde işlenen 133,2 milyon ton atığın 81,4 milyon tonu yok edildi, 51,7 milyon tonu ise geri kazanıldığı öğrenildi. Düzenli depolama tesislerinde 81 milyon ton ve yakma tesislerinde 450 bin ton atık yok edildi.
Beraber yakma (ko-insinerasyon) tesislerinde 3,2 milyon ton atık yakılarak enerji geri kazanımı sağlandı. Kompost tesislerinde 120 bin ton atık geri kazanılırken diğer geri kazanım tesislerinde ise toplam 48,5 milyon ton metal, plastik, kâğıt, mineral vb. atık geri kazanıldığı hesaplandı.
Haber: Fatma Altınok