Nöbetçi Eczaneler
Sevgili okuyucularımız bu hafta farklı bir konuyu ele alacağız..
Arabulucu kararı sonrasında işe iade kousunu biraz açmak istiyorum.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/1. fıkrasına göre iş sözleşmesi
feshedilen işçi fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya
gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiasında bulunuyorsa,
fesih bildiriminin tebliğinden itibaren bir ay içinde işe iade
talebiyle arabulucuya başvurmak zorundadır.
Arabuluculuk görüşmelerinde işçinin işe başlatılmaması konusunda
taraflarca anlaşmaya varıldığı takdirde, arabuluculuk anlaşma
belgesinin taraflarca imzalandığı tarih fesih tarihi kabul
edilmektedir. Bu durumda geçersiz kabul edilen fesih tarihinden
arabuluculuk anlaşma belgesinin imzalandığı tarihe kadar geçen süre
için hesaplanan boşta geçen süre ücretinden sigorta primi, gelir
vergisi ve damga vergisi kesintisi yapıldıktan sonraki net tutar
işçiye ödenmelidir.
Sonrasında;
Boşta geçen süre ücretine ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin
Arabuluculuk anlaşma tarihi itibariyle düzenlenen işten ayrılış bildirgesinin
Boşta geçen süreyle birlikte işçi yıllık izne hak kazanmış ise yıllık
izin ücretine ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin
SGK’ya verilmesi gerekiyor.
BOŞTA GEÇEN SÜRE ÜCRETİ
Sosyal güvenlik mevzuatına göre boşta geçen süre ücretlerine ilişkin
aylık prim ve hizmet belgelerinin, arabuluculuk anlaşma belgesinin
ilam niteliğini kazandığı tarihi takip eden ayın 26’sına kadar SGK
müdürlüğüne kağıt ortamında verilmesi ve muhteviyatı primlerin de aynı
ayın sonuna kadar ödenmesi halinde bildirim süresi içinde yapılmış,
primler de süresi içinde ödenmiş sayılmaktadır.
Hal böyle olmakla birlikte işçinin işe başlatılmaması konusunda
taraflarca anlaşma sağlandığı durumlarda, boşta geçen sürelere ilişkin
aylık prim ve hizmet belgelerinin verilme süresi sona ermemiş ise
boşta geçen süre ücretinin MUHSGK uygulaması üzerinden elektronik
ortamda bildirilmesi mümkün olacağından, SGK nezdinde yapılacak
işlemler kağıt ortamında SGK’ya başvurulmasına göre çok daha kolay ve
hızlı bir şekilde yapılabilecektir.
Örneğin, iş akdi 04 nolu fesih koduyla 10/7/2024 tarihinde feshedilen
işçinin işe iade talebiyle arabulucuya başvurduğu ve 15/8/2024
tarihinde imzalanan arabuluculuk anlaşma belgesiyle taraflarca işe
başlatılmaması hususunda anlaşmaya varıldığı varsayıldığında, boşta
geçen sürelerle birlikte;
2024/Temmuz ayına ilişkin 30 günlük MUHSGK’nın 26/8/2024 tarihine kadar,
2024/Ağustosa ayına ilişkin 15 günlük MUHSGK’nın da 26/9/2024 tarihine kadar
prim teşviklerinden de yararlanılarak MUHSGK uygulaması üzerinden ve
SGK’ya herhangi bir başvuru yapılmaksızın elektronik ortamda
gönderilmesi mümkün olacaktır. Bu sürelerin geçirilmiş olması halinde
ise kağıt ortamında düzenlenecek aylık prim ve hizmet belgelerinin
arabuluculuk anlaşma belgesinin ilam niteliğini kazandığı tarihi takip
eden ayın 26’sına kadar ve 05510 sayılı Kanun numarası seçilerek
SGK’ya verilmesi gerekecektir.
İŞTEN AYRILIŞ BİLDİRGESİ
İşçinin işe iade için arabulucuya başvurması sonrası arabuluculuk
anlaşma belgesiyle taraflarca işçinin işe başlatılmaması hususunda
anlaşmaya varıldığı taktirde fesih tarihi arabuluculuk kararının
imzalandığı tarih olacağından, önceki fesih geçersiz sayılacak,
haliyle arabuluculuk kararının imzalandığı tarih itibariyle yeni bir
işten ayrılış bildirgesi düzenlenmesi gerekecektir.
Ancak işe iade talebiyle arabuluculuğa başvuran ve fesih tarihi olarak
arabuluculuk karar tarihi kabul edilen sigortalıya ait işten ayrılış
bildirgesinin verilme süresiyle ilgili olarak sosyal güvenlik
mevzuatında istisnai bir süreye yer verilmemiştir. Bu bakımdan yeni
tarihli (arabuluculuk karar tarihi itibariyle) düzenlenecek işten
ayrılış bildirgesinin idari para cezasına maruz kalınmaması amacıyla
arabuluculuk anlaşma belgesinin imzalandığı tarihi izleyen 10 günlük
süre içinde e-SGK üzerinden verilmesi ihmal edilmemelidir.
Ayrıca iş akdi ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı
nedeniyle 42 ila 50 nolu kodlarla feshedilen işçilere kıdem/ihbar
tazminatı ödenmediği gibi İŞKUR tarafından işsizlik ödeneği de
verilmemektedir. Bu bakımdan iş akdi 42 ila 50 nolu kodlarla
feshedilen işçilerin iş akdinin geçerli nedene dayanmadığı
gerekçesiyle işe iade talebiyle arabulucuya başvurmaları ve
arabuluculuk anlaşma belgesiyle işçiye kıdem/ihbar tazminatı ödenmesi,
ayrıca işe başlatılmama hususunda taraflarca anlaşmaya varılması
halinde, arabuluculuk karar tarihi itibariyle düzenlenecek işten
ayrılış bildirgesinde işten ayrılış nedeni olarak 4 nolu fesih kodu
seçilmelidir.
YILLIK İZİN ÜCRETİ
Yıllık izin ücreti, sigorta primi ile gelir vergisi ve damga vergisi
kesintisine tâbidir.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 97. maddesinin ikinci
fıkrasının (b) bendine göre sigortalıların hak kazanıp da
kullanmadıkları yıllık izin sürelerine ait ücretlerinin hizmet akdinin
feshinden sonra ödenmesi halinde, yıllık izin ücretinin akdin
feshedildiği ayın kazancına dahil edilmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda, işçinin iş akdinin feshedildiği tarihten arabuluculuk
kararının imzalandığı tarihe kadar geçen süre zarfında yıllık izne hak
kazanması durumunda, işe başlatılmadığı tarihteki ücreti üzerinden
hesaplanan yıllık izin ücreti arabuluculuk kararının imzalandığı
(akdin feshedildiği) ayın kazancına dahil edilerek prime tabi
tutulmalıdır. Bu bildirim boşta geçen süre ücreti için düzenlenecek
son aya ait muhtasar ve prim hizmet beyannamesiyle ve boşta geçen süre
ücreti ile yıllık izin ücretinin toplamı yazılmak suretiyle
yapılmalıdır.
Yurtdışıda çalışan vatandaşlarımızın izine geldikleri bu mevsimde
şu hususu da belirtmek isterim. Yuerdışıdaki hizmetlerini borçlanarak
Türkiye den de emekli olmak isteyenler için durumları detaylıca
incelenerek yeterli süre borçlanma işlemi yapılmaktadır. İrtibat
telefonu 0 532 541 02 70
Gelecek hafta yeni konularda buluşmak üzere hoşça kalın.
