Nöbetçi Eczanelersevgili okuyucularımız bu haftaki yazımıza geneli ilgilendiren birsorunun cevabı işle başlamak istiyorum. sorumuz şöyle, ’17/11/2023 tarihinde emeklilik nedeniyle işten ayrılışını verip18/11/2023 itibariyle SGDP’li işe girişini verdiğimiz bir çalışanımız23/11/2023 tarihinde SGK’dan tahsis talebinde bulunmuş. Emeklilikbaşvurusundan önce yapılan SGDP girişi nedeniyle çalışanımız birmağduriyet yaşar mı? İşten çıkış ve işe giriş işlemlerinde birdeğişiklik yapmamız gerekir mi? Aydın Y.’Emeklilik nedeniyle işten ayrılan sigortalıların sosyal güvenlikdestek primine tabi olarak çalışmaya başlayabilmeleri için öncelikleemeklilik (tahsis) talebinde bulunmaları, ardından tahsis taleptarihini izleyen gün veya daha sonraki bir tarihte sosyal güvenlikdestek primine tabi işe giriş bildirgelerinin verilmesi gerekir.Genel kural bu şekilde yürütülmekte iken EYT yasasının yürürlüğegirdiği 3/3/2023 sonrası tahsis talep tarihi + 1 gün kuralına riayetedilmeden çok sayıda çalışan adına SGDP’ye tabi işe girişbildirgesinin verilmiş olması nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumunca bukuralda esnemeye gidilmiştir.Şöyle ki, SGK Yönetim Kurulunun 14/4/2023 tarihli OLUR’u ileAylığa hak kazanılmış olmak kaydıyla; aylık talebi ve işten ayrılmatarihi aynı ay içerisinde olan, yine aynı ay içerisinde sosyalgüvenlik destek primine tabi işe girişi yapılan sigortalılardan“emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme” (8 numaralı kod) nedeniyleçalıştığı işten ayrıldıktan sonra tahsis talep tarihi ile aynı tarihteveya tahsis talep tarihinden önce sosyal güvenlik destek primine tabiişe girenlerin tahsis talep tarihlerinin geçerli sayılması,Bu sigortalılara “emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme” nedeniyleçalıştığı işten ayrıldıkları tarihe kadar geçen hizmetleri karşılığıprim ödeme gün sayıları dikkate alınarak aylık bağlanması uygungörülmüştür.Bu bakımdan, okurumuz Aydın beyin sorusunda belirttiği vatandaş, herne kadar sosyal güvenlik destek primine tabi işe giriş bildirgesiverildikten sonra tahsis talebinde bulunmuş olsa da emeklilik başvurutarihi ile sosyal güvenlik destek primine tabi işe giriş tarihininaynı ay içinde olması nedeniyle SGK’nın yukarıda belirtilen kararıdoğrultusunda tahsis talep tarihini izleyen aybaşından (1 Aralıktarihinden) itibaren emekli aylığı bağlanacaktır. Haliyle, iştenayrılış bildirgesi ile sosyal güvenlik destek primine tabi işe girişbildirgesinde herhangi bir güncelleme yapılmasına da gerekbulunmamaktadır.ÜCRETİN ZAMANINDA ÖDENMEMESİ HALİNDE ÇALIŞANIN HAKLARI Bu hafta ücretinin zamanında ödenmemesi halinde çalışanınhaklarından bahsetmek istiyorum. ‘4857 sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesinde ücretin en geç ayda birödeneceğine, iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödemesüresinin bir haftaya kadar indirilebileceğine; 6098 sayılı BorçlarKanunu’nun 406. maddesinde ise aksine adet olmadıkça, işçiye ücretininher ayın sonunda ödeneceğine, ancak hizmet sözleşmesi veya toplu işsözleşmesiyle daha kısa ödeme sürelerinin belirlenebileceğine yerverilmiştir.İşçi ücretinin en geç ayda bir ödeneceği kanunlarla düzenlenmişolmasına rağmen işçi ücretinin hangi tarihte ödeneceği kanundadüzenlenmemiştir. Bu bakımdan ücretin ödeme aralığı bir aylık süreyiaşmamak kaydıyla her ayın 1’i, 5’i veya 10’u gibi belirlenebileceğigibi, “her ayın 1’i ila 5’i veya 5’i ila 10’u arası” gibi makul birtarih aralığı olarak da belirlenebilecektir.Ücreti zamanında ödenmeyen işçi için İş Kanunu’nun;24/II-e bendinde, işveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleriveya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,işçinin iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresinibeklemeksizin feshedebileceği,34. maddesinde ise mücbir bir neden dışında ücreti ödeme günündenitibaren 20 gün içinde ödenmeyen işçinin iş görme borcunu yerinegetirmekten kaçınabileceği, gününde ödenmeyen ücretler için mevduatauygulanan en yüksek faiz oranının uygulanacağı düzenlenmiştir.Yargıtay ilke kararlarına göre ücret ödemesinin gecikmesinin 20 günügeçmesi işçinin çalışmaktan kaçınma hakkının oluşması için gerekse dehaklı fesih açısından böyle bir süre yoktur. Haliyle ücreti zamanındaödenmeyen işçinin haklı fesih hakkını kullanabilmesi için 20 günbeklemesi gibi bir şart bulunmamaktadır. Ancak ücretin zamanındaödenmemesi nedeniyle fesih hakkı kullanılırken dürüst davranmailkesine riayet edilmesi gerekiyor. Haliyle uzun süre çalıştığıişyerinde ücretleri zamanında ödenirken bir aydaki ücret ödeme günününgeçmesi nedeniyle bir sonraki gün iş sözleşmesini haklı nedenlefesheden işçinin, bu davranışı dürüst davranma ilkesine uygunolmayacaktır.Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ücretin ödenmemesi halinde 6günlük (hak düşürücü) süre içinde 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24 /II ebendinde yer alan “İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleriveya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse”hükümleri gerekçe gösterilerek iş akdinin haklı sebeplefeshedilmesidir.Hal böyle olmakla birlikte haklı fesih nedeninin devam ediyor olmasıhalinde 6 günlük hak düşürücü süre işlemeyecektir. Haliyle ücretiödenmeyen işçi, ödeme yapılmadığı sürece her zaman haklı nedenle işsözleşmesini feshedebilecektir. Aksaray daki emeklilik ofisimizde yurtdışında çalışanvatandaşlarımızın borçlanma ve emeklilik işlemleri ve SGK ile ilgilisorunlarınıza yardımcı olunmaktadır. Gelecek hafta yeni konularda buluşmak üzere hoşça kalın.
Saffet Çalışkan
