Türkiye İstatistik Kurumu, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2024 yılı verileriyle Türkiye’deki hanehalkı yapısındaki dönüşümü ortaya koydu. Sonuçlar, toplumda yalnız yaşama eğiliminin giderek arttığını ve geleneksel aile yapısının çözülmeye başladığını gözler önüne serdi.
2016 yılında %14,9 olan tek kişilik hanehalklarının oranı, 2024 yılında %20’ye yükseldi. Yani her 5 haneden biri artık yalnız yaşayan bireylerden oluşuyor. Bu durum, bireysel yaşam tercihlerinin yaygınlaşması, gençlerin evlenmeyi geciktirmesi ve yaşlı bireylerin yalnız kalma oranının artması gibi sosyal nedenlere bağlanıyor.
Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranı ise düşüş gösterdi. 2016’da %66,4 olan bu oran, 2024’te %63,5’e gerilerken; geniş aile yapısındaki hanelerin oranı da aynı dönemde %16,3’ten %13,3’e düştü. Bu veriler, çekirdek ve geniş aile yapısının önemini korusa da, giderek daha az tercih edildiğini gösteriyor.
Aralarında akrabalık bağı olmayan ancak aynı haneyi paylaşan bireylerden oluşan hanehalklarının oranı ise artış göstererek %2,4’ten %3,2’ye çıktı. Bu oran, yeni yaşam biçimlerinin yaygınlaştığına dair önemli bir gösterge olarak değerlendiriliyor.
İl bazında değerlendirildiğinde, tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il %31,7 ile Gümüşhane oldu. Bu ili %29,8 ile Tunceli ve %29,7 ile Giresun takip etti. Öte yandan, yalnız yaşama oranının en düşük olduğu iller ise %11,1 ile Batman, %11,9 ile Van ve %12,3 ile Diyarbakır olarak kaydedildi.
Tek çekirdek aile modelinin en yüksek oranda görüldüğü il ise %71,4 ile Gaziantep oldu. Gaziantep’i %70,8 ile Şanlıurfa ve %70,7 ile Diyarbakır izledi. Tunceli, %50,5’lik oranla bu aile modelinin en düşük görüldüğü il olurken, onu Gümüşhane ve Artvin takip etti.
TÜİK verileri, Türkiye’de aile yapısının dinamik bir değişim içinde olduğunu gösteriyor. Yalnız yaşamayı tercih eden birey sayısının artması, evlilik ve çocuk sahibi olma yaşlarının yükselmesi ve geleneksel geniş aile modelinden uzaklaşılması, önümüzdeki dönemde sosyal politika yapıcıları için önemli bir veri kaynağı olmayı sürdürecek.
AA