Nöbetçi Eczaneler
türkiye’nin en büyük kervansarayının bulunduğu ve dünyaçapında halı tamiriyle ünlü olan aksaray’ın sultanhanı ilçesinde dünyanın dörtbir yanından gelen yüzlerce yıllık paha biçilemez tarihi halılar orijinalineuygun olarak restore ediliyor.
alanlarında tamamen profesyonel olan ve çocukluktanyetişen ustaların ellerinde yeniden hayat bulan tarihi halılar, birçok işlemdengeçtikten sonra orijinaline uygun olarak tamir edilip yerlerine gönderiliyor.İlmik ilmik dokunan, santim santim işlenerek yeniden hayata döndürülenhalıların yapıldığı sultanhanı ilçesinde dünyaca ünlü wintech ve patchworkhalılarının da imalatı yapılıyor.
halı tamiratının aslında çok geniş ve geçmişi olan birmeslek olduğunu ifade eden halı tamir ustası ali neşeli (27), “bu çok geniş birmeslek. geçmişi olan büyük bir meslek. bu işi yapabilmek için çocuk yaştayetiştik desek yeridir. biz 12-13 yaşlarından beri çalışıyoruz bu meslekte. oyaşlarda başlamanın da şimdi meyvesini yiyoruz. bu mesleğin adı halı tamircisiama içerisinde çok şey barındırıyor. kilim, halı, sumak ve cicim gibi birçokçeşidi barındırıyor. biz hepsinin tamirini yapıyoruz. yurt dışından geliyor,bazen İstanbul’dan geliyor bu işler. bu şekilde çalışıyoruz. bazı halılar,kilimler var, bunların tarihi 1800’lere dayanıyor. bizim bu atölyemize geldimesela ve biz yaptık. bu işi yaparken de bu halının, kilimin değerindeki çok eskikilimleri bulup bunların iplerini söküp öyle kullanıyoruz. yani bugünkü yüniplerle bunların tamirini gerçekleştirmiyoruz. yapım süresi işe ve ustasınagöre değişir ama burada işler hemen bitmez. Çok güzel tamirli işler gelirburaya. Çok eski halılar geldiği için biz de bunlara çok özeniriz. yıkamadanbaşlar, ip boyaması, tamiri, tesviyesi derken 3-4 aşamadan geçer. halıdanhalıya örneğin 2 ay sürebilir, 1 yıl sürebilir. bu atölyede 24 ay boyunca birhalıyı tamir ettik. 24 ay boyunca birebir halıya kendisinden halı bulundu,ilmesini söktük ve bunu halıya tekrar işledik” dedi.
halı üzerinde yaptığı işlemi anlatan halı tamir ustasıcemal dağlı (34), “Şu anda bu halıda dökülen yerleri, ilmelerini sökerekorijinaline birebir havını atıp geliyoruz. Şu anda yaptığım işlemin ismidökükleri söküyorum. daha sonra da havını atacağım. onu da göstereyim size. Şuşekil havını atıp burayı etlendireceğiz. daha sonra tesviye aşamasına geçecek,tesviyede fazla tüyler kesilip yıkandıktan sonra da gelen yere gönderilecek” şeklindekonuştu.
“binlerce yıllık tarihi halıları buradaonarıyoruz”
yüzlerce ve binlerce yıllık halıların tamiriniyaptıklarını dile getiren halı tamir ustası mustafa Özbay (39) ise, “biz buradaeskiyen halıların onarımını yapıyoruz. atölyemize yurt içi ve yurt dışından hertürlü halı gelir. binlerce yıllık, yüzlerce yıllık tarihi olan halıları buradaonarıyoruz. halı, kilim, hepsini onarıyoruz. biz binlerce yıllık halılarıatölyemize geldiğinde orijinaline uygun yapıp gönderiyoruz” diye konuştu.
dünyanın heryerinden halı geldiğini ve tamirini yaptıklarını anlatan halı tamir ustasıramazan neşeli (30), “ağabey biz şuanda uşak halısına tamir yapıyoruz. dökülenyerlerin havını atıyoruz. bu halı bize yurt dışından geldi bize. biz bu halınınbirebir restorasyonunu yapıp gönderiyoruz. dökük yerleri olsun, silik yerleriolsun. bu halı zamanla aşınmış, tamirini yapıp gönderiyoruz. buraya birçok halıgeldi. milli saraylar olsun, yurt dışından, amerika’dan, İsveç’ten, her yerdengelir buraya” ifadelerini kullandı.
“sultanhanı’nda50’ye yakın halı atölyesi var”
sultanhanı belediye başkanı fahri solak isesultanhanı’nda küçüklü büyüklü 50’ye yakın halı atölyesi olduğunu belirterek,“sultanhanlı ustalarımız dünyanın her yerinden gelen gerek koleksiyonerler,gerek müzeler gibi yerlerin halılarının restorasyonunu yapıyor. halı, kilim,tapestry kilimi olsun. her türlü halının restorasyonu burada yapılıyor.sultanhanı’nda yaklaşık 50’ye yakın küçüklü büyüklü atölyeler mevcuttur.amerika’daki koleksiyonerler olsun, halı işiyle uğraşan insanlar olsun hepsisultanhanı’nı bilir, bu mesleğin aksaray’ın sultanhanı ilçesinde yapıldığınıbilir” şeklinde konuştu.
“picasso bile‘türkiye’de binlerce picasso var’ dedi”
picasso’nuntürkiye’ye geldiğini ve gezdiğini anlatan başkan solak, “picasso türkiye’yegeliyor. türkiye’de köyleri, şehirleri, ilçeleri gezince diyor ki, ‘ben kendimipicasso bilirdim ama türkiye’de binlerce, milyonlarca picasso var.’ sultanhanlıustalar hakikaten picasso. yani şu anda fransızlar tapestry kilimini yıllarönce üretimini yapmış ve orada restorasyonu olmuyor, sultanhanı’na geliyor vesultanhanı’nda restore ediliyor bunlar. neden koleksiyonerler, müzelersultanhanı’nı tercih ediyor? sultanhanı’nda yaşına uygun, eski, kullanılmayacakkilimler sökülerek halılara uygulamalar yapılıyor. yani yüz nakli, kol naklioluyor ya. biz bunu 20 sene önce, 30 sene öncesinden yapıyorduk” diye konuştu.
“dünyaca ünlü wintech ve patchwork halılarısultanhanı’nda üretiliyor”
sultanhanı’nda sadece restorasyon işinin yapılmadığına,ayrıca dünyaca ünlü wintech ve patchwork halılarının imalatının da yapıldığınadikkat çeken başkan solak, “sultanhanı’nda bir tek restorasyon da olmuyor. Şuanda dünyaca ünlü bütün mağazalara gidin, sultanhanı ustalarımızın yaptığıwintech dediğimiz, patchwork dediğimiz bütün halıların imalatı dasultanhanı’nda yapılıyor. yani çoğu sarayımızın halılarının imalatı, boyası,kök boyaması burada yapılıyor, buradan ihraç ediliyor. Şatolara, müzelerehalılar buradan gönderiliyor” ifadelerini kullandı.
“abdülhamit han’ınayak bastığı halı burada tamir edildi”
dünyanın her yerinden tarihi halıların sultanhanı’nagelerek restoresinin yapıldığını dile getiren başkan solak, “Şu ana kadardünyanın her yerinden halı sultanhanı’na geldi. İngiltere saraylarınınhalıları, İstanbul dolmabahçe sarayı’nın halılarının restore edilmesi buradayapıldı. dolmabahçe sarayı’nın halı projesi gerçekten çok önemli bir projeydi.neden derseniz? abdülhamit han’ın ayak bastığı halı buraya geldi. atatürk’ünvefat ettiği odanın halısı, ayak bastığı halı buraya geldi. burada hem onundoğal yıkaması, restore edilmesi yapıldı. yani bunlar bizim için çok önemliprojelerdir” dedi.
İha