Nöbetçi Eczaneler
Aksaray’da önemli arkeolojik çalışmalar sonucu keşfedilen Güvercinkayası, yapısı, mimarı ve yerleşim bölgesiyle tarihe ışık tutarken kazılarda ele edilen bilgilerle Anadolu tarihine ışık tutuyor.
Çatalsu köyü yakınlarında Melendiz su kıyısında yer alan Güvercinkayası Anadolu’nun kale kent modellinin temsilcisi haline dönüşüyor. M.Ö. 5200- 4740 yılları arasında bilinen tarihiyle 7 bin yıllık geçmişiyle Anadolu tarihini yansıtıyor.
Günümüzde mamasın baraj gölünde yüksek bir kaya kütlesinin üzerinde yer alan Güvercinkayası, 1996 yılında arkeolojik kazalarla keşfedilmeye başladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Prehistorya Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Sevil Gülçur önderliğinde uluslararası bir ekipleri sürdürülen kazılarla orta Katolik döneminden bugüne kadar ayakta kalmayı başarmıştır.
Güvercinkayası düzenli köy yaşam buluntularıyla Anadolu kent modelinin evrimleşmesi konusunda tarihe ışık tutuyor. Kazılarda ele geçirilen damga mühürler ve bazı çanak çömlekle yerleşkeden uzak bölgelerde özellikle de Doğu Anadolu-Kuzey Mezopotamya ile ilişkilerine saptanmıştır.
Güvercinkayası Yapısı Nasıldır?
Köy, kayalığın zirve düzlüğünü kuzeyden kapatan sur duvarlarıyla iç kale ve aşağı yerleşme olarak ikiye ayrılmıştır. Ağır bir yangınla sonlanan iç kale konutları, aşağı yerleşme konutlarına göre daha büyük ve buluntular açısından da daha zengindir. Önceden planlanarak yaşama geçirilen mimarisi, günümüz sıra evlerini anımsatmaktadır. Yerleşme düzeni kayalığın doğal yapısıyla uyumlu, sokaklarla birbirinden ayrılan, konut adaları içinde düzenlenmiş, dar uzun, 20-30 metrekarelik tek odalı evleri yansıtmaktadır. Duvarlarını ortaklaşa kullanan bu evlerin arka bölümünde bir ailenin ihtiyacı olan zahirenin saklandığı kiler bölmesi yer almaktadır. Çifte kulesi ile kayalığın zirve düzlüğünü teras ve yamaç konutlarından ayıran sur duvarı sınıfsal ayrışmanın başladığının somut örneğidir. Zirve düzlüğünü güneyden ve batıdan çeviren sarp kayalık da doğal bir koruma hattı niteliğindedir.
Güverscinkayası’nın Ekonomik Ve Kült Yaşamı Hakkında Bilgiler
Güvercinkayalıların ekonomileri, tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Başlıca tarım ürünleri buğday ve arpa, evcil hayvanlarıysa koyun, keçi ve sığırdır. Çanak çömlek üstüne kabartma olarak işlenmiş stilize hayvan başları, karşıdan bakıldığında bir boğanın başını anımsatan çift gözlü öğütme sekileri hayvanların köy yaşamındaki hem ekonomik hem de kült yaşamı açısından önemini vurgulamaktadır. Kazılardan elde edilen hayvan kemikleri ala geyik, ulu geyik, karaca, yaban sığırı, yaban koyunu, yaban keçisi, atgiller ve hatta arslan gibi yırtıcıların da çevrede yaşadığını belgelemektedir. Bizleri geçmişimize ait pek çok konuda aydınlatan Güvercinkayası, günümüzde de Mamasın Barajı Gölü ve çevresinde barındırdığı canlı yaşamı ile bütünleşmektedir.
Güvercinkayası, yapı ve görünümüyle dikkatleri çekmeye başarırken, tarihi bulgularla Anadolu tarihine ışık tutuyor.
Haber: Fatma Altınok