Nöbetçi Eczaneler
Bu kapsamda, iş amaçlı internet kullanan girişimciler yüzde 91,0’ı 2024 yılında internete erişimde sabit hat interneti bağlantısı kullandı. Sabit hat internet bağlantısı kullanan girişimlerin abone oldukları en yüksek internet bağlantı hızlarına bakıldığında girişimcilerin yüzde yüzde 57,4’ünün 100 Mbit/s’den az hızda, yüzde 34,3’ünün 100-999 Mbit/s hız aralığında ve yüzde 8,3’ünün 1 Gbit/s ve üzeri hızda İnternet kullandığı kaydedildi.
İnternete erişimde sabit hat İnternet bağlantısı kullanan girişimlerin yüzde 86,6’sı 2024 yılında faaliyetleri için kullandıkları İnternet bağlantı hızının yeterli olduğu gözlemlendi. Sabit hat İnternet bağlantı hızını yeterli bulan girişimlerin oranı 2020 yılında yüzde 89,9’du. İnternet bağlantı hızının faaliyetleri için yeterli olduğunu bildiren girişimlerin oranı, 2024 yılında çalışan sayısı 250 ve üzeri olanlar için yüzde 92,6, 50-249 çalışanı olanlar için yüzde 87,9, 10-49 çalışanı olanlar için ise yüzde 86,1 olarak gerçekleşti.
Çalışanlarının girişimin e-posta sistemine, doküman ve belgelerine veya iş uygulamalarına/yazılımlarına uzaktan erişim imkanının olduğunu belirten girişimlerin oranı 2022 yılında yüzde 68,4 iken 2024 yılında bu oran yüzde 73,0 olduğu görüldü.
2024 yılında çalışanlarına girişimin e-posta sistemine uzaktan erişim imkanı sağlayan girişimlerin oranı yüzde 68,0, doküman ve belgelerine uzaktan erişim imkanı sağlayan girişimlerin oranı yüzde 58,0, iş uygulamalarına veya yazılımlarına uzaktan erişim imkanı sağlayan girişimlerin oranı ise yüzde 59,2 olarak gerçekleşti. Bu oranlar 2022 yılında sırasıyla yüzde 63,7, yüzde51,1 ve yüzde50,5 olduğu görüldü.
En az 10 çalışanı olan girişimlerin yüzde 35,2’si 2024 yılında İnternet üzerinden toplantı yaptığını beyan etti. Bu oran, 2022 yılında yüzde 30,4’tü. İnternet üzerinden toplantı yapan girişimler çalışan sayısı büyüklük grubuna bakıldığında 2024 yılında 10-49 çalışanı olan girişimlerin yüzde 30,9’unun, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 52,5’inin ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin ise yüzde 77,4’ünün uzaktan toplantı yaptığı kaydedildi.
2023 yılında girişimlerin İnternet (web siteleri ya da mobil uygulamalar) ve/veya Elektronik Veri Alışverişi (EDI) aracılığı ile gerçekleştirdikleri e-satış oranı yüzde 17,4 olduğu görüldü. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre e-satış yapma oranı, 10-49 çalışanı olan girişimlerde yüzde 17,0, 50-249 çalışanı olan girişimlerde yüzde 17,4 ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde ise yüzde 30,8 olarak gerçekleşti.
E-satış yapma oranı ekonomik faaliyet grubuna bakıldığında ise 2023 yılında en fazla e-satış yapma oranının yüzde 46,1 ile “konaklama ve yiyecek hizmeti” faaliyetlerini yürüten girişimlerde oldu. Bunu yüzde 27,4 ile “bilgi ve iletişim” faaliyetlerini yürüten girişimler ile “bilgisayarların ve iletişim araç ve gereçlerinin onarımı” faaliyetlerini yürüten girişimler izledi.
En az 10 çalışanı olan girişimlerin yüzde 13,4’ü 2024 yılında ana işi bilişim teknolojileri olan ve bilişim sistemleri ve uygulamalarının kurulması, işletilmesi ve geliştirilmesi süreçlerinde görev alan bilgi ve iletişim uzmanı istihdam ettiği görüldü. Bu oran, 2020 yılında yüzde 11,8, 2022 yılında yüzde 17,8 olduğu görüldü.
Girişimlerin yüzde 6,0’ı 2023 yılında en az bir bilgi ve iletişim uzmanını işe aldı veya almayı denediği görüldü. Bu oran, 2019 yılında yüzde 5,0, 2021 yılında yüzde 6,9 olduğu görüldü. Bir bilgi ve iletişim uzmanı işe alan veya almayı deneyen girişimlerin yüzde 43,2’si 2023 yılında işe alım sürecinde adayların başvuru eksikliği/yetersizliği, ilgili alanda gerekli niteliklere (eğitim/öğretim) sahip olmaması, ilgili iş deneyimine sahip olmaması veya yüksek ücret beklentisi gibi güçlükler ile karşılaştı. Bir bilgi ve iletişim uzmanı işe alan veya almayı deneyen girişimlerden işe alım sürecinde herhangi bir güçlük yaşayan girişimlerin oranı 2019 yılında yüzde 41,0, 2021 yılında ise yüzde 36,1 olduğu görüldü.
Girişimlerin yüzde 76,0’ı 2024 yılında bilgi ve iletişim teknolojileri sistemlerinde herhangi bir güvenlik önlemi aldığını beyan etti. Bu oran, 2022 yılında yüzde 75,6 olduğu hesaplandı. Girişimlerin yüzde 22,4’ü ise 2023 yılında bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği ihlal olaylarından en az birini yaşadığını belirtti. Bilgi ve iletişim teknolojileri güvenliği ihlal olaylarından en az birini yaşadığını beyan eden girişimler çalışan sayısı büyüklük grubuna bakıldığında, 10-49 çalışanı olan girişimlerin yüzde 21,2’sinin, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 27,6’sının ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin ise yüzde 28,8’inin en az bir güvenlik ihlal olayı yaşadı.
Yapay zeka teknolojilerinden herhangi birini kullandığını belirten girişimlerin oranı, 2023 yılında yüzde 5,5 iken 2024 yılında yüzde 4,4 olduğu kaydedildi. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre yapay zeka kullanan girişimlerin oranı incelendiğinde; 10-49 çalışanı olan girişimlerin yüzde 3,5’inin, 50-249 çalışanı olan girişimlerin yüzde 6,7’sinin ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerin yüzde 22,3’ünün yapay zeka kullandığı hesaplandı. Bu oranlar 2023 yılında sırasıyla yüzde4,9, yüzde 6,5 ve yüzde 18,5 olduğu gözlemlendi.
Herhangi bir yapay zeka teknolojisi kullanmadığını ancak kullanmayı düşündüğünü belirten girişimlerin oranı 2024 yılında yüzde 8,4 oldu. Çalışan sayısı büyüklük grubuna göre yapay zeka kullanmayan ancak kullanmayı düşünen girişimlerin oranı; 10-49 çalışanı olan girişimlerde yüzde 7,8, 50-249 çalışanı olan girişimlerde yüzde 10,8 ve 250 ve üzeri çalışanı olan girişimlerde yüzde 17,4 olduğu görüldü.
Yapay zeka teknolojilerinden herhangi birini kullanmadığını ancak kullanmayı düşündüğünü belirten girişimlerin yapay zekayı kullanmama nedenlerine bakıldığında ise durum, en önemli nedenin yüzde 78,9 ile girişimde ilgili uzmanlık eksiğinin bulunması olduğu görüldü. Bunu, yüzde 74,2 ile maliyetlerin çok yüksek olması ve yüzde 69,3 ile mevcut ekipman, yazılım veya sistemlerle uyumsuzluğun olması takip etti.
Fatma Altınok