TÜİK’in açıkladığı verilere göre, Türkiye’nin dış ticaret performansı Ekim 2024’te farklı dinamikler sergiledi. İhracat birim değer endeksi, bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,8 oranında artış gösterdi. Bu artış özellikle gıda, içecek ve tütün sektöründe %13,0; ham maddelerde (yakıt hariç) %7,0 ve imalat sanayinde %3,0 oranlarında gözlemlendi. Ancak, yakıt grubunda %9,3 oranında düşüş yaşandı.
İhracatın miktar bazındaki performansı ise düşüş yönünde oldu. İhracat miktar endeksi, bir önceki yılın aynı ayına göre %0,7 oranında azaldı. En belirgin düşüşler, gıda, içecek ve tütün sektöründe %9,1 ve yakıtlarda %17,4 oranlarında gerçekleşti. Buna karşın, imalat sanayinde miktar endeksi %5,8 oranında artış kaydetti.
İthalat birim değer endeksi ise aynı dönemde %3,9 oranında artış gösterdi. Gıda, içecek ve tütün sektöründe %6,4; ham maddelerde %4,6 ve imalat sanayinde %2,6 oranlarında artışlar yaşanırken, yakıt grubunda %4,7 oranında düşüş görüldü. Ancak, ithalat miktar endeksi %3,7 oranında azaldı. Gıda, içecek ve tütünde %3,9, ham maddelerde %6,0 ve yakıtlarda %2,7 oranında azalışlar gerçekleşirken, imalat sanayinde miktar endeksi %0,4 oranında yükseldi.
Aylık değişimler açısından, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ihracat miktar endeksi Ekim ayında bir önceki aya göre %1,3 oranında azalarak 146,1 oldu. Buna karşılık, ithalat miktar endeksi %6,5 oranında artarak 124,9 seviyesine yükseldi.
Dış ticaret haddi, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanıyor. Bu oran, 2023 Ekim ayında 86,1 olarak kaydedilirken, 2024 Ekim ayında 0,1 puan azalarak 86,0 seviyesine düştü.
TÜİK verileri, Türkiye’nin dış ticaret performansında sektörel ve dönemsel farklılıkları ortaya koyarken, dış ticaret haddi gibi göstergeler, ülkenin dış ticaretteki rekabet gücüne ilişkin önemli ipuçları sunuyor.
Hakan Hidayet Deniz