Corona ve Aile

..

Kriz kelimesinin farklı disiplinlerce farklı tanımlarıyapılmıştır. Ancak genel manada şu şekilde bir tanım yapmamız mümkündür diyedüşünüyorum: Önceden beklenmeyen ve sezilmeyen;  örgütün, normal fonksiyonlarını yerinegetirmesini engelleyen, acil tedbirler alınmadığında yaşamı tehdit edensebeplerdir. Kriz yönetimi ise bozulan dengenin, örgütün liderinin önderliğindebütün kaynakların rasyonel bir şekilde kullanılarak tekrar yerinegetirilmesidir. Günümüzde her bir bireyin anında bütün dünya ile canlı iletişimve haberleşme  imkanına sahip olması , bireyler, örgütler, ülkeler arasında ki ilişki ve iletişimi karmaşık hale getirmiştir.Sevinç ve coşkunun hızlı paylaşıldığı gibi; korku ve ümitsizlikte çok hızlıpaylaşılmaktadır. Bu durum dünyayı küresel bir kriz alanına dönüştürmüştür. Çinkaynaklı corona virüsü dünyada ki haberleşme ve iletişim imkanına  sahipolan birey, örgüt, toplum ve ülkeleri -hasta olunsun olunmasın- bir krizesokmuş durumdadır.

Çincede kriz kelimesi “tehlike” ve “ fırsat “kelimelerinden oluşmaktadır. Her kriz fırsatını içinde taşımaktadır. Her kespanik halindeyken, sakinliğini koruyan ve olayları yöneten insanlar başarılıinsanlardır.  Aynı ölçekte olan ve aynıkrize maruz kalan iki şehri düşünelim. “A” şehrinin başında bir lider var. Krizkaygısı onda aklı ve mantığı kullanamayacak kadar korku ve endişeye nedenolmamış.  Lider  hızlı bir şekilde duruma el koymuş ;  bilimsel gerçekler ışığında, imkan ve insankaynaklarını en güzel şekilde planlayıp, şehrin panik havasına girerek  altüst olmasına engel olmuş. Şehir halkı liderlerinin tavsiyelerine uyarak birlikberaberlik olma, yardımlaşma, organize olma konularında çok güzel deneyimleryaşamışlar…  Kriz şehir halkı için birfırsata ve kazanım olmuştur; çünkü bir sonraki krize karşı ortak mücadeleyeteneklerini  pekiştirmişlerdir . Lideraçısından kriz; halkın liderine güveni, liderin kendine güveni ve liderinliderlik ömrünün uzaması konularında kazanımlar için fırsat olmuştur.

“B” Şehrinin yönetici krize duyarsız kalmış veya panikolmuş. Yöneticinin aklını kullanamaması, kararsız kalması sonucunda;  oluşan kaotik ortam halkta gelecek endişesioluşturmuş…  Şehrinde kriz iyiyönetilemediği için halkın bir kısmı şehri terk etmiş bir kısmı ise ekonomik,sağlık, eğitim… yönlerinden  zararauğramış ve bunun sonucunda yönetici değişikliği gerçekleşmiştir.

Her iki şehirde aynı kriz yaşanmasına rağmen “A” şehrininhem halkı hem de yöneticisi krizden kazançlı çıkarken “B” Şehrinde her ikitaraf zararlı çıkmıştır. Her kriz doğru yönetildiği sürece;  lider açısından da örgüt üyeleri açısından dayeni fırsatlar doğurmaya gebedir.

Corono virüsünün yayılmasının engellenmesi adına yapılanülke çapında ki çalışmalar her birimizin ailesini de etkilemiş durumdadır. Aileüyelerinin gün boyu tv programlarından, internet üzerinden isminin önündekalabalık unvanlara sahip olan kişiler tarafından bilgi bombardımanına maruzkalmaları; sokağa kısıtlı çıkılması, okulların kapanması, idari izinler…özelliklede –dayatılan- panik havası, ailelerin kaygı düzeyleriniyükseltmiştir. Peki ne yapmalıyız: öncelikle sakin olmalıyız ve pozitif enerjitaşımalıyız. Kendimize, ailemize  veyöneticilerimize güvenmeliyiz. Madem ki bu krize neden olan virüs Çin kaynaklı  Çince deki kriz kelimesinden yola çıkalım.İşin “tehlike” boyutunu resmi kurumlar  halledecektir. İlgili bakanlıkların tavsiyelerineuyalım. İçinde yaşadığımız durumun “fırsat”larını görmeye çalışalım. Ailemizaçısından durumu fırsata çevirmek için; bize dayatılan –makarna fiyatları vssaçma-  gündemlerden uzaklaşıp kendi ailegündemimizi oluşturalım. Aile üyelerinin manasız bir şekilde kaygılanmasının,tv, internet, sosyal medya, dijital alet oyunlarının esiri olmasının önünegeçelim. Zorunlu daha fazla birlikte zaman geçirmeyi; bir birimize sevgimizigösterme, işbirliği , karşılıklı jestler, kültür aktarımı gibi konularda fırsatbilelim. Aile üyelerinin katılımı ile “aile kuralları” (yazılı) çıkartabiliriz.Ailenin bütünü için ve her bir birey için bir ihtiyaç listesi çıkartıp yolharitası hazırlanabilir. Her güne hanemizde ortak etkinlikler planlanıp bu planevde uygun bir yere asılabilir. Her akşam anılar saati düzenlenebilir. Ailebüyüklerinden iletişim çağı öncesine ait birtakım oyunlar öğrenip çocuklarla oynanabilir.Yemekler, ev temizliği; karı-koca ve çocuklarla birlikte yapılabilir. Mutlakayapılması gereken bir etkinlik kitap okuma saati… Aile bireylerinizi coronavirüsten korumak için eve hapsedip, internetin esiri yapmayın; evim demutluyum, evim dünya cennetim dedirtin. Hanelerimiz, mutlu kaliteli zamangeçirme yeri olsun.

Hisse çıkarma niyetiyle mesneviden bir hikaye paylaşmakistiyorum.

Akıllı birisi,atına binmiş gidiyordu. Yol kenarında uyumakta olan birisinin de ağzına yılankaçmak üzereydi. Atlı, yılanı ürkütüp kaçırmak ve adamı kurtarmak için atınıkoşturdu, fakat yetişemedi.

Tutup o adamakırbacıyla birkaç kere vurdu. Uyanan adam, dar­belerin acısıyla bir ağacınaltına kadar kaçtı. Oraya bir hayli çürük elma dökülmüştü. Atlı:

– Bunları ye, diyeemretti.

– Beyim, dedi adam,ben sana ne yaptım. Eğer bana hakikaten kastın varsa, vur kılıcı öldür. Sanaçattığım saat ne uğursuzmuş. Ne mutlu senin yüzünü görmeyene. Dinsizler bilekimseye sebepsiz böyle yapmazlar.

Bir yandan dalanetler okuyor, beddua ediyordu:

– Ya Rabbi,cezasını sen ver, diyordu.

Atlı ise onudövüyor: 

– Koş, diyordu.

Atlı adamı epeycebir zaman koşturdu. Nihayet adamın safrası kabardı, yediklerini kusmayabaşladı. Bu arada yılan da çıktı. Adam yılanı görünce atlının ayağına kapandı:

–  Sen birrahmet meleğisin, dedi, ne mübarek saatmiş ki seni gördüm. Sen beni analar gibiararken ben eşekler gibi kaçıyordum. Durumu biraz olsun bilseydim sana bu kadarkötü sözleri söyler miydim?! Sükut ederek kızgın göründün, hiçbir şey söylemeksizinkafama vurmaya başladın. Bağışla!

– Eğer ben birazolsun sana hali çıtlatsaydım derhal ödün patlar­dı, içindeki yılanı bilseydinne elma yiyebilir, ne koşabilir ne de kusabilirdin. Sen bana söverken bengizlice, “Ya Rabbi, işimi kolaylaştır” diye dua ediyordum.

İşte bu, akıllınındüşmanlığıdır. Akıllının düşmanlığı, ahmağın dostluğundan yeğdir, denilmiştir.

Karantina altında bulunması gereken veya belli bir süreyisokağa hiç çıkmadan evlerinde geçirmeye zorlanan, yurtdışından gelenvatandaşlarımız; alınan tedbirler hoşunuza gitmiyor, size zor geliyorbiliyoruz. Biraz sabırlı olun bu sizin ve hepimizin iyiliği için. Vesselam.