Aile ve Zaman

..

İnsanın zevkle yaşamını sürdürmesinde ve kişiselgelişimini sağlamasında zaman anlayışı ve zamanı  verimli kullanma becerisi nin önemi  büyüktür. Zaman (geçen, hesaplanan süre) aynıolmasına rağmen, aynı kişi tarafından, farklı zamanlarda;  yada farklı kişiler tarafından aynı zamandilimi, farklı algılanır. Bir  kişininhastalık nedeniyle acılar içinde geçirdiği gece uzun iken, aynı kişinin uzunbir aradan sonra sevdiğiyle geçireceği gece kısadır. Üniversite sınavınahazırlanan yüz öğrenciye, “ Yeteri kadar zamanınız var mı?” sorusunu yöneltsek;sınava kalan süre aynı olmasına rağmen alacağımız cevaplar farklılık arzedecektir. Bu durum bize zamanın uzunluğunun/kısalığının  kendisinden çok, kişilerin zaman algılayışıile ilgili olduğunu gösterir. Yani zamanın ne kadar olduğundan çok ne kadarihtiyacı karşıladığı yada ne kadar verimli kullanıldığıyla alakalıdır.

Hedeflere ulaşmak, başarı elde etmek gayret ve çalışmaylailgilidir. Ancak bu çalışmaların  planlıve programlı olması yani zamanın verimli kullanılmasıyla sonuç verir. Decartes,toplumların ileri veya geri zekalı diye ayrılamayacağını ülkelerin  gelişme ve zenginlik farkları, yalnızcazamanın iyi kullanılarak, planlı ve programlı bir şekilde çalışmalarındankaynaklandığını ileri sürmektedir(Doğruyol 1990) İş yapmak için değil de işyapmamak için zaman arayışının içinde olan bireylerden oluşan toplumlarda,bireysel mutluluğu ve toplumsal kalkınmayı beklemek beyhudedir. Her bir bireyailesi için ve içinde yaşadığı toplum için insan kaynağıdır. Geçirilen faydasızzaman kendi adımıza olduğu gibi ailemiz ve içinde yaşadığımız toplum için debir kayıptır.

Ailenin işlevlerinden biride boş zamanları değerlendirmeişlevidir. Bireyler boş zamanlarını aile içi huzuru artıracak ve kişiselgelişimi sağlayacak ve eğlenceli rahatlatıcı zaman geçirme aktivitelerini aileiçinde öğrenir ve hayatı boyunca devam ettirir. Bu alanda da her ne kadar temelailede atılsa da zaman geçtikçe kentsel toplumlarda örgütsel kurumlar aileningörevini –diğer pek çok konuda olduğu gibi- devralmaktadır. Zamanın etkili veverimli kullanılması çocukluk döneminde; aile içinde rol modeller ve ailedeverilen eğitim, okulda verilen eğitim sonucunda edinilmesi gereken birkazanımdır.

Bir kişi en iyi yaptığı işin ustasıdır. Farklı etkinlikve çalışmalar için en uygun zamanı ayarlaya bilene de zaman ustası denir. Birişin ustası, sadece ustası olduğu işi iyi icra ederken; zaman ustası  olan kişi, ailesi, hobileri, işi, kişiselgelişimi, toplumsal vazifeleri, inancı için gerekenleri en iyi şekilde icraedecektir.

Allah, inşirah süresi 7. Ayette “Öyleyse, bir işibitirince diğerine koyul.” Buyurmaktadır. Yani bir Müslüman ın; kendisine,ailesine, çevresine faydası dokunmadan geçireceği bir zaman dilimi olamamasıgerekir. Ancak, İslam ın zamanın iyi kullanılması yönündeki telkinleri teoridekalıyor yaşam şekline dönüştürülmüyor maalesef. Kapitalist anlayış İslam ın buanlayışına terstir. Kapitalist sistemde kişilerin beden ile çalışma saatlerinindışında kalan zaman dilimi boş zamandır. Yeniden beden çalışmasına dahil olmasıiçin, kendine, ailesine , çevresine fayda sağlayacak bir etkinlik yerine;alışveriş, tatil, tv izleme, internet oyunları vs yine kapital sisteme kazançgetirecek etkinliklere yönlendirme vardır.

Zamanı iyi kullanmak için öncelikle kendini iyi tanımalıihtiyaçlarını iyi belirlemelidir. Zamanı iyi kullanmak belirtilen süre içinde,belirlenen ihtiyaçları gidermek kendisine ve ailesine çevresine faydalı işlerien kısa zamanda en kaliteli şekilde gerçekleştirmektir. Yolculuk esnasındauykusu gelmiş şoför, iki saatlik bir yol kaldı diyerek, yola devam ettiğinde; yirmisaat sonra bile eve gelemeyeceği bir kazaya neden olduğunda, ihtiyacı doğrutespit etmemiş ve zamanı iyi kullanamamıştır. Eşinizin baş başa kalıp sizinleromantik bir zaman geçirmeye veya gelecekle ilgili önemli bir plan yapmaya,sizinle konuşmaya  ihtiyacı varken; çoksevdiği arkadaşının da dahil edildiği harika bir organizasyon yapmak zamanisrafına neden olacaktır. Bu arabanınızın bakım zamanı gelmiş iyi performansiçin yağ değişimi vs yapmanız gerekirken gidip güzel bir oto aksesuarı almayabenzer.

Kaybettiğimiz ,İsraf ettiğimiz parayı yerine koymamızmümkündür. Ancak israf ettiğimiz zamanı yerine koymamız mümkün değildir. Aileile ilgili, telafisi mümkün olmayan birkaç zaman israfı örneği vermekistiyorum:

-Kendimi hazır hissetmiyorum diyerek yaşı gelmiş olmasınarağmen evliliği ertelemek zaman israfıdır.

-Yeni evlendik biraz birlikte yaşamayı öğrenelim diye,bir engel olmamasına rağmen çocuk yapmayı ertelemek zaman israfıdır.

-Yoğun iş hayatı nedeniyle eşi ve çocuğu ihmal etmek; hangimakam yada ne kadar para kazanılırsa kazanılsın bir zaman israfıdır.

-Eşler bir birine küs geceliyorsa zamanı israf ediyorlardemektir.

-Çocukları için çok çalışan, hayatını onlara adayan veher birine ayrı ayrı mal mülk biriktirmeye çalışırken ömrünün son dönemlerinegelen biri; daha sağlığında çocuklarının mal(miras) kavgasına girdiklerinigörüyorsa, zamanı israf ettiğini acı bir şekilde idrak ediyor demektir.

-Anne-babanız sağ iken yeteri kadar ilgilenmediniz,ölümlerinden sonra andıkça hayıflanıp gözleriniz doluyorsa zaman israfının alasınıyaşamışınız demektir. Vesselam.