Nöbetçi Eczaneler
Sevgili okuyucularımız bu hafta bir iş verenin, çalışanlarının aldıkları istirahat raporlarını nasıl kontrol ettirileceği ile ilgili bir sorusunu cevaplamakla yazımıza başlamak istiyorum.
Soru şöyle:
İstirahat raporu alan çalışanlarımıza ücretlerini tam ödüyoruz. Sonrasında çalışan SGK’nın ödediği rapor parasını firmaya iade ediyor. Çalışanlarımızın istirahatli olduğu dönemde herhangi bir hak kaybı olmadığı için bu uygulamayı suistimal ettiğini düşündüğümüz işçilerimizin istirahat raporlarının doğruluğunu nasıl kontrol ettirebiliriz?
Ahmet Kaan T. Doğruluğundan şüphe edilen istirahat raporlarına Sağlık Raporları Usul ve Esasları Hakkında Yönergenin 37. ve 43. maddelerinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde itiraz edilebilmektedir.
Doğruluğundan tereddüt edilen istirahat raporları için;
Raporunun düzenlendiği tarihten itibaren en geç 30 gün içinde çalışanın ikametinin bulunduğu ildeki il sağlık müdürlüğüne bir dilekçe ve eki sağlık raporu ile başvurularak hakem hastanenin belirlenmesi istenilir. İl sağlık müdürlüğünce, çalışan, Yönerge eki Hakem Hastane Listesindeki ikametine en yakın hastaneye sevk edilir.
İtiraza konu istirahat raporunu ilk düzenleyen hastane aynı zamanda Yönerge eki Hakem Hastane Listesinde yer alıyor ise çalışan listede yer alan aynı veya üst roldeki diğer en yakın hastaneye sevk edilir. Çalışan en geç 20 gün içinde çalışan sevk yazısı ile birlikte ilgili hastaneden randevu talebinde bulunur.
İstirahat raporlarına yönelik yapılan itirazlar sevkin yapıldığı hakem hastanenin sağlık kurulunca değerlendirilir. Hakem hastanenin sağlık kurul kararı kesindir. Bu karara itiraz edilemez. İstirahat raporuna itiraz sonrası oluşacak giderler firma tarafından karşılanır.
İstirahat raporlarına itiraz işlemleri bu şekilde olmasına rağmen, özellikle kısa süreli istirahat raporlarına yönelik yapılacak itirazlar sonrası hakem hastane tarafından farklı bir karar verilmesi pek mümkün gözükmemektedir. Ancak çalışanın istirahat raporundan şüpheye düşülmüş olması nedeniyle hakem hastaneye sevk edilmesi, ilerleyen süreçte yeniden istirahat raporu alması noktasında caydırıcı olabilecektir.
Bu hafta ikinci olarak borçlanma kapsamında ödenen paraların iadesi ile ilgili bir soruyu cevaplayalım.
BORÇLANMA KAPSAMINDA ÖDENEN PARALARIN İADESİ MÜMKÜN MÜ?
Sigortalımızın sorusu şöyle: 550 günlük askerlik süremi geçen sene borçlanarak ödemiştim.
Borçlanmadan vazgeçerek ödediğim paraları geri alabilir miyim, ne yapmam gerekir?
Seyfettin D. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 66/11. fıkrasına göre doğum veya askerlik gibi 5510 sayılı Kanuna yapılan borçlanmalarda; “Aylık bağlanmamış olması” ve Kuruma müracaat edilmesi halinde borçlanmadan vazgeçilebilmektedir. Ödenen borçlanma tutarının tamamı faiz uygulanmaksızın iade edilmektedir. Borçlanılan tutarın tamamının iadesi mümkün olup, bir kısmının iadesi mümkün değildir.
Borçlanma tutarlarının iadesinde “aylık bağlanmamış olması” şartı SGK’nın 2013/11 sayılı genelgesinde, “tahsis talebinde (emeklilik başvurusunda) bulunmamış olma, bulunulmuş ise tahsis talebinden sarfı nazar etme” şartına bağlanmıştır.
Dolayısıyla borçlanma tutarının iadesinin talep edilmesi halinde, iade işleminden önce sigortalı veya hak sahibinin tahsis talebinde bulunup bulunmadığı araştırılmakta, iade başvurusunun tahsis talep tarihinden önce olduğunun anlaşılması halinde borçlanma tutarı iade edilmekte, tahsis talep tarihinden sonra olduğunun anlaşılması halinde ise talebi reddedilmektedir. Ancak tahsis talebinden sonra iade başvurusunda bulunmakla birlikte tahsis talebinden sarfınazar eden vatandaşlara da borçlandıkları tutarlar iade edilmektedir.
Tahsis talebinden sarfı nazar edilmesi ise SGK’nın 2018/38 sayılı genelgesinde, sigortalı veya hak sahiplerinin tahsis talebinde bulunduktan sonra “gelir/aylık bağlama işlemi gerçekleşmeden” bu taleplerinden vazgeçtiklerini Kurumumuza yazılı olarak bildirmeleri halinde geçerli kabul edilmekte, aksi halde yani gelir/aylık bağlama işlemleri tamamlanmış ise reddedilmektedir.
Bu bakımdan henüz tahsis talebinde bulunmadığınız dikkate alındığında borçlanma başvurusu yaptığınız SGK Müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurmanız halinde ödediğiniz borçlanma tutarının tamamı faiz uygulanmaksızın tarafınıza iade edilecektir.
ÇALIŞANIN YABANCI UYRUKLU EŞİ SAĞLIK HİZMETLERİNDEN NASIL YARARLANIR?
Son olarak yabancı uyruklu eşinin genel sağlık sigortalılığı ile ilgili bir sorusunu cevaplayalım.
Soru şöyle:
Sigortalı olarak bir işyerinde çalışıyorum. Yeni evlendiğim eşim yabancı uyruklu. Eşim benim üzerimden sağlıktan yararlanabilir mi? Ne yapmamız gerekir?
K.O. Genel sağlık sigortalısının sigortalı sayılmayan ve isteğe bağlı sigortalı olmayan, ayrıca kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan eşi bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanır.
Genel sağlık sigortalısının yabancı uyruklu eşi de ikili sosyal güvenlik sözleşmeleri dikkate alınarak vatandaşı olduğu ülkede sigortalı olmaması halinde bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında sayılmaktadır.
Genel sağlık sigortalısının yabancı uyruklu eşinin bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi için genel sağlık sigortalısı tarafından ikametine en yakın sosyal güvenlik merkezine 2017/26 sayılı Genelgenin 2 nolu ekinde yer alan “Sağlık Yardımı Talep ve Taahhüt Formu” ve evlilik cüzdanı ile birlikte başvurulması gerekmektedir.
Ancak 5510 sayılı Kanunun 64. maddesi uyarınca yabancı ülke vatandaşlarının genel sağlık sigortalısı oldukları veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayıldıkları tarihten önce mevcut olan kronik hastalıklarının finansmanı Sosyal Güvenlik Kurumunca karşılanmamaktadır.
Sevgili okuyucularımız, Aksaray da ki emeklilik ofisimizde yurtdışında çalışan vatandaşlarımızın borçlanma ve emeklilik işleri yanında SGK ile ilgili sorunlarınıza yardımcı olunmaktadır.
Bu yazılarımızı gönderdiğimiz Dikili’deki Reyhan bağımızdan hepinize sağlıklı ve huzurlu günler diliyorum.
