aksaray sınırları içerinde yer alan hasandağı dünya volkanizeler birliğince aktif olduğu doğrulandı. hasandağı tektonik mi yoksa volkanik mi olduğu araştırılıyor.
aksaray ili ve yakın çevresinin tektonik aktivitesi ve volkanizması çalıştayı aksaray Üniversitesi konferans salonunda yapıldı. aksaray sınırları içerisinde yer alan volkanik hasandağı ve tuz gölü havzası deprem ve yer sarsıntıları afet ve acil durum yönetimi başkanlığı (afad) ve aksaray Üniversitesi iş birliğinde tektonik aktivite ile volkanizma hareketliliği yönünden takibe alındı.
aksaray Üniversitesin de yapılan Çalıştaya, aksaray Üniversitesi rektörü prof.dr. yusuf Şahin, belediye başkan vekili yakup kadri perek,afad İl müdürü cezmi türkmen, ankara Üniversitesi prof. dr. bahadır aytuğ, hacettepe Üniversitesi dr. Öğr. Üyesi İnan ulusoy, niğde Ömer halis demir Üniversitesi doc. dr. alper gürbüz, aksaray Üniversitesi dr. cemil gezgin ve aksaray Üniversitesi prof. dr.hacı murat yılmaz katıldı.
Çalıştayda konuşan ankara Üniversitesi’nde görevli prof. dr. bahadır aktuğ ;tuz gölü fay zonu’nun incelenmesi projede başarıyla tamamlandı. niğde depreminin ardından tektonik rejimde tuz gölü fay zonu’nu incelediklerini ve başarılı olduk dedi.
prof. dr. bahadır aktuğ konuşmasının devamında; tuz gölü fayının birkaç yönden özelliği var, bir tanesi ülkemizin tam ortasında yer alan bu rejim dediğimiz yani tektonik rejimin çizgisel anlamda sınırını oluşturuyor. bu fay üzerinde yukarıya doğru gittiğimiz zaman kuzeye doğru devam ettiğimiz zaman yine bu manaya çıkıyor. yine birleştiği zaman kuzey anadolu fayının fazlada birleştiği yerde yer alıyor. bu fayın üzerinde geçmişte deprem olduğunu biliyoruz. aktif olup olmadığını ya da aktif olan sekmenlerinin hangilerinin olduğunu tespit etmek amacıyla yapılan bir çalışmaydı diye konuşan prof. dr. bahadır aktuğ nispeten daha küçük kuzey anadolu fay sistemine göre, doğu anadolu fay sistemine göre, daha düşük hareketler var. ama bu küçük hareketleri de bulmak önemli, diğer yandan da bu çok küçük hareketleri bulmak için daha farklı ölçüm teknikleri ve analizleri gerekiyordu. bu da projede başarıyla tamamlandı ifadelerine yer verdi.
Çalıştayda hasandağı aktif ama hareketliliği araştırılacak diye konuşan aksaray Üniversitesinden prof. dr. hacı murat yılmaz; hasandağı’nın dünya volkanizeler birliğince aktif olduğunun doğrulandığını ve incelemelerin tektonik mi? volkanik mi? olduğunu araştırıyoruz dedi.
prof. dr. hacı murat yılmaz konuşmasının devamında; hasandağı ile ilgili son dönemlerde yaşanan birtakım duyumlar var. 2020 yılında niğde obruğunda meydana gelen bir 5.1 büyüklüğünde deprem var idi. bu depremden acaba zaman zaman tabi orta küçük şiddetli depremler oluyor bölgemizde, bunların hasandağı volkanizması ile bağlantısı var mı? Şeklinde bir soru aklımıza geldi. bununla ilgili bir proje düşündük. hasandağı’ndaki hareketliliğin tektonik mi? volkonik mi? olacağını inceleme başlattık. henüz başlangıç aşamasındayız. gprs verileri ve sabit istasyonlarla 24 saat veri toplayacağız. İnsar görüntüleri ile alansal ve yüzeysel değişiklikler var mı? yine sensörler var. gaz çıkışları, eğim değişimleri, buralarda sıcaklık değişimlerini ölçeceğiz. buradan elde ettiğimiz verilerle hasandağı’nda bir hareketlilik olup olmadığına bakacağız. Şu anda dünya volkanizeler birliği tarafından kabul edilmiş aktiflik var ama bilimsel verilerle bir şey söyleme şansımız yok diye konuşan prof. dr. hacı murat yılmaz, verileri elde ettikten sonra bunların anlamlı olup olmadığına bakacağız. Şu an patladı patlayacak dememiz mümkün değil” diye konuştu.
tuz gölü fay zonu dışında volkanizma inceleme altına alındı diyen aksaray Üniversitesinde görevli dr. cemil gezgin; en son 6 bin 500 yıl önce etkileşim gösteren hasandağı’nın tektonik mi? yoksa volkanik mi? olduğu yine 4 üniversite tarafından inceleme anlatına alındı. İnceleme projesinde tuz gölü fay zonu ile hasandağı etkileşiminin olmadığı ortaya kondu dedi
dr. cemil gezgin konuşmasının devamında ; jeodezik gerinim Özellikleri ve coğrafi bilgi sistemleri ile analiz deprem çağrısı kapsamında bir proje yazdık. buna sebep olarak niğde’de meydana gelen 5.1 büyüklüğündeki depremden sonra hem kandilli’nin hem de afad’ın istasyonlarından yaptığı deprem çözümünde buradaki bu depremin volkana ya da tuz gölü’ne yaramaması, yani burada bir bilinmezlik söz konusu olması batı anadolu ve kuzey anadolu tarafının daha aktif olması nedeniyle oraya biraz yoğunluk oldu. İç anadolu bölgesi biraz boş kaldı diyen dr. gezgin bizde türkiye’de ilk defa olmak üzere amerika’da, İspanya’da İtalya’da böyle çalışmalar var. oradaki volkanlar aktif olduğu için ama bu projede türkiye’de ilk defa bir volkan 7 gün 24 saat 365 gün gps vasıtasıyla kesintisiz canlı izlenecek. burada bir patlama olacak anlamına gelmiyor ama olabileceği zamanda yani buradaki her hangi bir harekette bizim bunu önceden tespit edebilip daha sonra uyarabileceksek uyarabileceğimiz bir sistem kurmak. yine sadece gps ile değil tüm sistemlerle hasandağı için kesintisiz bir takip sistemi oluşturulacak dedi.
haber: yaşar karatay